Obcowanie ze sztuką od najmłodszych lat kształtuje naszą wrażliwość artystyczną. Przykładem na to jest postać Wojciecha TUT Chechlińskiego, warszawskiego malarza kojarzonego z intensywnie barwnych płócien utrzymanych w estetyce ekspresjonizmu, kubizmu i art brut. O wczesnych fascynacjach malarstwem, wpływie pasji kolekcjonerskiej rodziców na przyszłość, ale również o gromadzonych przez siebie obiektach artystycznych z twórcą rozmawia Patrycja Wachlik.

Wojciech TUT Chechliński jest warszawskim malarzem, który za pośrednictwem barwnych form o uproszczonych kształtach, kreuje na płótnach własną wizję świata. W swoich poszukiwaniach kompozycyjnych artysta odwołuje się do dynamiki zredukowanego do minimum gestu malarskiego Joan’a Miró oraz tradycji polskich kolorystów. W jaki sposób jednak sam twórca wypowiada się o swojej sztuce? Skąd czerpie inspiracje? Jakie są jego artystyczne plany na przyszłość?

Mnogość barw, różnorodność emocji, wielość znaczeń, obfitość form – tymi czterema wyrażeniami można byłoby zdefiniować twórczość Wojciecha TUT Chechlińskiego. Z wykształcenia jest on socjologiem, jednak to właśnie malarstwo już od najwcześniejszego dzieciństwa angażowało go w największym stopniu. Nie bez znaczenia dla zainteresowania artysty sztuką wizualną okazało się z pewnością wychowanie w domu o kolekcjonerskich tradycjach, gdzie na ścianach wisiały dzieła tak wielkich polskich twórców jak na przykład Tytus Czyżewski, Wacław Taranczewski, Jan Cybis czy Józef Pankiewicz. Jego prace można oglądać obecnie między innymi w Warszawie, Krakowie oraz w Zakopanem. Artysta na co dzień mieszka i pracuje w Warszawie.

Wjeciech TUT Chechliński – artysta malarz, socjolog, wielbiciel Warszawy, ale przede wszystkim niezwykła osobowość, człowiek o tak bogatym życiowym doświadczeniu, że mógłby nim obdarzyć niejedną osobę. Podczas wernisażu swojej ostatniej indywidualnej warszawskiej wystawy zatytułowanej „Kalejdoskop”, odbywającej się w Galerii „Lufcik” prowadzonej przez Związek Polskich Artystów Plastyków, z ogromną pasją i bez cienia tremy opowiadała o swoim zamiłowaniu do malarstwa, która przełożyła się na jego osobistą potrzebę tworzenia. Chechliński jest bowiem malarzem z powołania, bo choć nie ukończył studiów akademickich w tym zakresie, od wczesnego dzieciństwa ciągnęło go do papieru i ołówka, które już w dojrzałym wieku zamienił na krosna i farby olejne. Od kilku lat z zapałem tworzy wielokolorowe płótna, które swoją stylistyką zahaczają o takie kierunki jak kubizm, abstrakcjonizm, fowizmu czy art brut.

Wojciech TUT Chechliński – malarz związany z warszawskim środowiskiem artystycznym, od lat poświęca się malowaniu intrygujących, wielobarwnych, kalejdoskopowych obrazów abstrakcyjnych. Niedawno zakończyła się pierwsza, duża retrospektywa jego prac, podczas której zaprezentował około 60. płócien pochodzących z lat 2010-2015. Wokół ważnej dla artysty podsumowującej prezentacji, o doświadczeniach i najważniejszych inspiracjach rozmawiamy z artystą w jego pracowni na warszawskim Wilanowie.

Najważniejszą cezurą w artystycznym życiu Wojciecha TUT Chechlińskiego było poznanie twórczości szwajcarsko-niemieckiego artysty Paula Klee, którego wystawę w 1959 roku, 7-letni podówczas Wojciech miał okazję oglądać w Warszawie. Kontakt z żywym dziełem sztuki, którego drgające kolory, drobiazgowy sposób malowania polegający na stosowaniu drobnych plamek barwnych, który dawał efekt jakby rozproszonego światła, pozostawiło niezatarty ślad w pamięci Chechlińskiego.

Po ponad 50 latach od tamtego wydarzenia Wojciech TUT Chechliński otworzył swoją przeglądową, indywidualną wystawę w murach galerii prowadzonej przez warszawski oddział Związku Artystów Plastyków, a jego realizacje nadal wypełnione są zachwytem nad dorobkiem modernistycznego twórcy.

W okre­sie „po końcu sztuki” – jak określił naszą epokę Grze­gorz Dziam­ski – nie­małą bra­wurą wyka­zują się arty­ści malu­jący obrazy. A tym bar­dziej ci, któ­rzy decy­dują się na archa­iczną tech­nikę oleju na płót­nie oraz two­rzący kom­po­zy­cje figu­ralne, por­tre­towe czy mar­twe natury. W dobie tech­no­kra­ty­zmu, cyfry­za­cji, mass mediów, komu­ni­ka­cji inter­ne­to­wej i obłęd­nej zawar­to­ści mediów spo­łecz­no­ścio­wych, na które to zja­wi­ska reaguje także sztuka współ­cze­sna, sta­tyczny dwu­wy­mia­rowy obraz ucho­dzi nie­malże za formę zapo­mnianą.

W prze­ci­wień­stwie do nowa­tor­skich nur­tów – typu appro­pria­tion art, mail art czy video art – tak pro­za­iczna czyn­ność jak kła­dze­nie farby na płótno wydaje się nie tylko nieco nużąca, ale przede wszyst­kim zbyt cza­so­ch­łonna. W przy­padku kla­sycz­nych tech­nik efekty nie są bowiem natych­mia­stowe, trzeba je sumien­nie wypra­co­wać, a wpro­wa­dze­nie zmian w raz nama­lo­waną kre­skę nie zawsze jest moż­liwe. Powo­duje to jed­no­cze­śnie, że obraz jako struk­tura żyjąca pod­czas aktu two­rze­nia – zupeł­nie jak w Bal­za­kow­skim opo­wiadaniu Nie­znane arcy­dzieło – skła­nia arty­stę do poświę­ceń, ni­gdy jed­nak nie gwa­ran­tu­jąc w zamian suk­cesu.

Artysta w obrazie zawiera myśl i emocje, prawdę i fałsz. Ukrywa to, co ma pozostać dostępne jedynie garstce i obnosi się z tym, co dotyczy wielu. Obraz jest zagadką, odbijającą w nieskończoność jeden skończony układ”. Jak daleko zajść może człowiek kierowany wiarą w słuszność własnych wyborów? Na ile w tych wyborach pomocna dla niego okazuje się sztuka? Wojciech Tut Chechliński podejmuje opowieść o człowieku, dla którego każda sfera życia pozostaje kalejdoskopem wspomnień, marzeń i potrzeb. Stopniowym budowaniem granic, praw, zasad postępowania i jednoczesnym zacieraniem w pamięci dotychczasowych, niepotrzebnych już doświadczeń. Artysta na gruncie własnych przeżyć i obserwacji dzieli rzeczywistość na mniejsze fragmenty, historie miejsc, które są mu bliskie i twarze ludzi, które wydają się znajome. Na ich przykładzie wyjaśnia mechanizmy stojące za ciągle zmieniającym się światem. „Kalejdoskop” budzi chęć poznania tego co ukryte, niekończącej się zmiany towarzyszącej naszemu życiu, która w istocie jest tylko zmianą poszczególnych jego elementów. Artysta w barwnej mozaice elementów ukrywa historie stojące za spełnieniem każdego z nas.

Kolor jest podstawą w moich płótnach. Niezależnie od tego czy posługuję się abstrakcją czy malarstwem figuratywnym, zależy mi na tworzeniu kompozycji żywiołowych, dynamicznych, wywołujących u odbiorcy silną reakcję. – opowiada Wojciech TUT Chechliński w wywiadzie dla Law Business Quality. Kalejdoskop to także tytuł jednej z prac, którą wystawiam. Stworzony w 2012 roku obraz namalowany jest jedną z moich ulubionych klasycznych technik, czyli farbami olejnymi na płótnie, potraktowany jest jednak w sposób nowoczesny. Łączę w nim bliską mi myśl związaną z abstrakcją oraz malarstwem figuratywnym. Stanowi on więc rodzaj emblematycznej dla mojej twórczości realizacji. Kalejdoskopowe kompozycje doskonale odzwierciedlają moje podejście do sztuki, w której szukam sposobu na zawarcie rozmaitych treści, emocji, doświadczeń. Moje obrazy mogą kojarzyć się także z kompozycjami witrażowymi – w charakterystyczny bowiem sposób – oddzielam poszczególne plamy barwne za pomocą wyraźnego konturu. Tytuł „Kalejdoskop” może być także odbierany jako moja osobista chęć na oddanie odbiorcy pełnej dowolności w interpretacji dzieł. Mam nadzieje, że wystawa przyniesie w efekcie całe spektrum osobistych narracji, mniej lub bardziej symetrycznych wobec mojego punktu widzenia sztuki, którą tworzę.

Gdy w 1959 roku na warszawskiej wystawie Paula Klee, siedmioletni ówcześnie Wojciech „TUT” Chechliński, ogląda dzieła uznanego już malarza – tworzącego na pograniczu kubizmu, ekspresjonizmu i surrealizmu – wzrusza się oryginalnym sposobem malowania i charakterystyczną punktową manierą jego obrazów. Dla siedmiolatka, wzrastającego co prawda w atmosferze zachwytu nad współczesnym malarstwem – sztuka szwedzko-niemieckiego artysty okazała się być rewolucją w sposobie postrzegania i reprezentowania świata. Będzie to jedyna, w pełni świadoma inspiracja dla jego twórczych działań, które podejmie niezwłocznie po powrocie do domu. I choć w dojrzałym malarstwie Chechlińskiego można dopatrywać się powiązań z historycznymi nurtami kubizmu, formizmu czy nawet abstrakcjonizmu, on sam do podobnych skojarzeń zachowuje wyjątkowo przytomny dystans.

Podczas ​czynnej od 1 do 14 lutego 2016 roku wystawy „Kalejdoskop” Wojciecha TUT Chechlińskiego w warszawskiej galerii Lufcik ponad pięćdziesiąt płócien zawieszonych gęsto na ścianach tworzyło rodzaj malarskiego panoptikum. Jakby w obawie przed pustką białego tła, obrazy rozmieszczono symetrycznie jeden przy drugim, zapełniając w linii horyzontalnej centralną część ścian. Bezustanne dążenie do wypełnienia pustych powierzchni jest też jedną z bardziej charakterystycznych cech malarstwa Chechlińskiego, dlatego tytułowy kalejdoskop wydaje się kluczem do odczytania nie tylko zamysłu ekspozycji, ale także twórczości, którą prezentowała.

Historia sztuki przez wieki wzbogacała się o kolejne postawy artystyczne i twórczość, która w większym lub mniejszym stopniu potrafiła zakomunikować swoją odrębność. Niezależnie jednak od znanych jej wariantów i modyfikacji, celem artysty zawsze było wyswobodzenie się spod jarzma manipulacji – poszukiwanie drogi, która pozwoli mu zrzucić maskę fałszu. Twórczość warszawskiego artysty Wojciecha „Tut” Chechlińskiego pozostała wierna tej idei. Indywidualna, spontaniczna i poszukująca emocjonalnego wyswobodzenia sztuka mówi nam dziś, że szczerość jest najlepszą płaszczyzną porozumienia między dwojgiem ludzi (fragm.)

(…) „Światy równoległe” stanowią kolejny obraz artysty, w którym szczególną uwagę poświęcono ludzkiej twarzy, jako zwierciadle oddzielającym naszą powierzchowność, od intymnego wnętrza i duchowości. Sam autor mówi o drodze, która naznacza nas na wielu płaszczyznach – wspomnieniach, przyjaźniach, emocjach, a przede wszystkim wyborach, jakie podejmujemy nie wiedząc, czy są słuszne (fragm.)

(Pozycja 53) Artysta malarz, od kilkudziesięciu lat budujący własną wizję świata odwołującego się do wyobraźni widza. Zaczął malować w wieku 7 lat, kiedy to po raz pierwszy zetknął się z malarstwem Paula Klee (Warszawa, 1959). Pochodzi z rodziny o artystycznych oraz kolekcjonerskich tradycjach – jego rodzina, związana z poznańską bohemą, posiadała w swoich zbiorach obrazy m.in. Tytusa Czyżewskiego, Wacława Taranczewskiego, Jana Cybisa oraz Józefa Pankiewicza. Z wykształcenia socjolog. Jego malarstwo – formalnie bliskie dokonaniom kubizmu, abstrakcjonizmu oraz art brut – cechuje szeroka gama kolorystyczna, syntetyzm twórczy oraz mniejsza skala deformacji. Jego obrazy można oglądać m.in. w Warszawie, Krakowie oraz w Zakopanem. Żyje i pracuje w Warszawie.

(…) „Widzenie” jest kolejnym obrazem Chechlińskiego, który powstał na gruncie prywatnych przeżyć. Z jednej strony odzwierciedla on specyficzny sposób patrzenia na rzeczywistość – pełną umownych granic, a jednocześnie rozmytą, przybierającą różne układy i kształty. Jasna, pastelowa kolorystyka jest spokojna, co w kontekście zdecydowanego gestu malarskiego artysty jest zabiegiem noszącym znamiona unikalności. Uwaga skoncentrowana zostaje na oczach, które pełnią tu dwojaką funkcję – pozwalają patrzeć na otaczającą rzeczywistość, same też ilustrują nasze wewnętrzne stany emocjonalne (fragm.)

(…) Chechliński zrywa z osiągnięciami sztuki iluzorycznie odzwierciedlającej rzeczywistość. Pozostaje on twórcą spontanicznym, odrzucającym perspektywę i poszukującym sensu obserwowanego świata w jego zgeometryzowanej parafrazie. Jest to twórca operujący silnym, nakładanym warstwowo kolorem. Nie inaczej jest w przypadku „Zaskoczenia”, w którym zamyka się mozaikowy, choć równie dobrze moglibyśmy powiedzieć witrażowy, gest malarski artysty. Artysta stara się sterować wyobraźnią widza, manipulować dostępnym kształtem i formą, które jednocześnie pozostają w silnym związku z towarzyszącymi artyście stanami emocjonalnymi (fragm.)

Wojciech Tut Chechliński mimo długiego stażu na rynku sztuki pozostaje artystą tajemniczym, niezwykle rzadko pokazującym swoje prace szerokiej publiczności. Artysta stroni od jednoznacznego identyfikowania się z konkretnym nurtem artystycznym. Jego twórczość stanowi jednak rodzaj kompromisu pomiędzy dokonaniami kubistów, w szczególności Georgesa Braque’a oraz szeroko rozumianych prymitywistów, spychanych dziś na margines oficjalnego nurtu sztuki. Chechliński, podobnie zresztą jak reprezentanci wspomnianych tendencji artystycznych, zrywa z osiągnięciami sztuki iluzorycznie odzwierciedlającej rzeczywistość (fragm.)

(…) Chechliński, podobnie zresztą jak reprezentanci wspomnianych tendencji artystycznych, zrywa z osiągnięciami sztuki iluzorycznie odzwierciedlającej rzeczywistość. Pozostaje on twórcą spontanicznym, odrzucającym perspektywę i poszukującym sensu obserwowanego świata w jego zgeometryzowanej parafrazie. Choć zdarza mu się sięgać po monochromatyczną paletę barw, ołówek i węgiel, Chechliński pozostaje twórcą operującym silnym, nakładanym warstwowo kolorem. Tytułowa bitwa jest batalią, w której scala się wiele istnień oraz rozczłonkowaniem i rozpadem świadomości. W sytuacji zagrożenia to ludzkie wartości upadają najpierw, doprowadzając do wewnętrznego i zewnętrznego rozdarcia, a w rezultacie kolejnych tragedii (fragm.)

(…) Chciałbym, aby odbiorca mojej sztuki pozostawał samodzielny w swojej interpretacji. Nie ukrywam, że praca nad dziełem jest dla mnie bardzo intymną formą kontaktu ze światem oraz wiele uwagi i serca wkładam w każdą realizację. Mam jednak wrażenie, że współczesna publiczność ma tendencję do odbierania sztuki tylko jako pewną całość, jako jedno znaczenie i jako jeden koncept, który ustawia się obok obrazów innych twórców i wydaje werdykt. Tymczasem obcowanie ze sztuką powinno być wolne od uprzedzeń – sam długo przyglądam się każdemu obrazowi, po czym zdaję sobie kolejne pytania: „czym właściwie to dzieło jest dla mnie?”, „co pozwoliło mi odkryć?”. Każdy mój obraz jest wyjątkowy przede wszystkim dla mnie, niektóre z nich namalowałem do własnej kolekcji, jednak w pewnej perspektywie znaczenie znaleźć w nich może każdy, co częściowo staram się ułatwić umieszczając obok nich własne przemyślenia.(fragm.)